رحمن قهرمانپور
کارشناس مسائل سیاست خارجی
بعد از برگـــزاری مذاکرات مسقط از طرفی قاطبه مردم که امیدوارند کورسویی پیدا شود و قیمتها کاهش پیدا کند، اما طبیعی است که در هفتههای آینده با رسیدن مذاکرات به شیبهای تند و خطرناک، قدری از این خوشبینی کاسته شود. آنچه روز شنبه در مسقط اتفاق افتاد بیشتر نشستی بود برای تبادل نظر و از واکنش آمریکاییها میتوان فهمید که آنها بیشتر در این مذاکرات شنونده بودند. آقای ویتکاف این برداشت را داشته است که ایران دنبال مذاکره است و ترامپ هم مستند به این همین موضوع واکنش منفی نشان نداد و اجازه دادند روایت ایران از مسقط روایت اصلی و مسلط باشد و مذاکرات را «مثبت» اعلام کردند، اما معتقدم با ادامه مذاکرات و وارد شدن به جزییات، کار سخت خواهد شد و به تعبیر دیپلماتها «شیطان همیشه در جزییات» است.
با توجه به بدبینیها و تخریبهایی که نسبت به آغاز مذاکرات شکل گرفته بود و وضعیت در منطقه و افزایش نفوذ نتانیاهو بعد از تحولات در غزه، نفس آغاز مذاکرات آن هم میان ایران و آمریکا بدون کشورهای دیگر نوعی پیروزی تلقی میشود و مخالفان منطقهای مذاکرات یعنی نتانیاهو و لابی صهیونیست تاکنون در این رابطه شکست خوردند. آنها معتقد هستند که ایران ضعیف شده بنابراین نباید به آن فرصت داد و فشار زیادی را به ترامپ آوردند که وارد مذاکرات با ایران نشود اما همین که تا این جا یک تعامل شکل گرفته است و دو طرف از مذاکرات به سلامت خارج شدند و قرار است هفته آینده کار ادامه یابد، موفقیت محسوب میشود. اما از نگاه ایجابی هر چه جلو میرویم، کار سخت میشود؛ ما هنوز حرف خاصی از آمریکاییها نشنیدیم و فعلا به کلیات بسنده کردند. هنوز مشخص نیست که قرار است دستور کار مذاکرات صرفا از نظر آنها هستهای باشد یا موضوعات منطقهای، موشکی و حقوق بشر را هم مطرح میکنند و به ویژه تحریمهای بسیار پیچیده و عنکبوتی علیه ایران قرار است به چه شکل رفع شود.
آمریکاییها بیشتر در این مذاکرات شنونده بودند تا اینکه دیدگاههایشان را بیان کرده باشند. طرف آمریکایی به بیان کلیات اکتفا کرده است، مبنی بر اینکه آماده مصالحه است و در صورت تعامل ایران، دنبال جنگ نیست و ممکن است بر سر غنیسازی هم به توافق برسیم، اما جزییات این موضوعات مطرح نشده است. آمریکاییها ضمن اینکه متعهد به دیپلماسی هستند، میخواهند سریع به جمع بندی برسند اما اینکه زمان مورد نظرشان یک هفته یا دو ماه یا بیشتر است، معلوم نیست.